Unutkanlık, kişinin gündelik yaşantısını etkileyen ve zaman geçtikçe ilerleyebilen bir durumdur. Unutkanlık, halk arasında çoğu zaman yaşlanma veya yaşlılığın bir getirisi olarak kabul edilse de bazen Demans, Alzheimer tipi demans veya Parkinson gibi daha ciddi nörolojik hastalıkların ilk işareti olabilir. Unutulmamalıdır ki her unutkanlık Alzheimer değildir. Bu nedenle unutkanlık durumunu daha iyi anlamak aaçısından bu yazıda, unutkanlık hastalığının nedenleri, belirtileri ve unutkanlık ile nasıl başa çıkılacağı anlatılmıştır.
Unutkanlığın Nedenleri ve Alzheimer
Unutkanlık, birçok sebepten dolayı gelişebilir. Örneğin; stres, yorgunluk, uykusuzluk gibi gündelik yaşamın getirdiği sıradan durumlar, kişinin unutkan olmasına neden olabilir. Ancak unutkanlık, demansın ilk göstergesi arasında yer alabilir. Demans, beyin fonksiyonlarında ilerleyici bir azalma ile karakterize edilen bir durumdur. Ve demansın en yaygın görüntüsü olan Alzheimer tipi demans hastalığı halk arasında en çok gözlenen demanstır. Alzheimer hastalığı, özellikle 65 yaş üstü kişilerde görülen, bellek kaybı, düşünme becerilerinde azalma ve günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmede zorluk gibi belirtilerle kendini göstermektedir. Örnek vermek gerekirse kişinin daha önce defalarca yaptığı yemeği eksik yapmaya başlaması, ev alışverişini tam yapamaması söylenebilir.
Unutkanlığın Nedenleri ve Risk Faktörleri:
Unutkanlığın birçok olası nedeni vardır. Yaşlanma süreciyle doğal olarak gelen hafıza zayıflığından, ciddi nörolojik hastalıklara kadar geniş bir yelpazede değerlendirilebilir. Risk faktörleri arasında yaş, genetik yatkınlık, eğitim düzeyi, yaşam tarzı seçimleri ve kalp hastalığı, diyabet gibi kronik sağlık durumları söylenebilir.
Hangi Unutkanlıklar Tehlikelidir?
Geçici unutkanlıklar genellikle zararsız olduğu belirtilebilir. Yaşanan bu geçici unutkanlık; dinlenme ve stres kontrolü ile iyileşebilir. Ancak, unutkanlık sürekli hale gelir, kişinin gündelik yaşamdaki işlevleri yerine getirme kabiliyeti azalır ve zaman, mekan gibi temel bilgilerin unutulmasına neden olursa, bu durum ciddiye alınmalıdır. Özellikle yeni bilgileri öğrenme, yeni bir beceri kazanımı ve hatırlama güçlüğü çekme, aynı soruları tekrar tekrar sorma, yakın arkadaşlarının ve aile üyelerinin isimlerini unutma gibi durumlar yaşandığında uzman bir doktora başvurulması gereklidir.
Unutkanlık Hastalığının İsmi Nedir?
Unutkanlık tek başına bir hastalık değildir. Demans, unutkanlığın altında yatan nedenlerden biridir. Demansı bir şemsiye terim gibi düşünüp, altında çeşitli hastalıkların bulunduğu bilinmelidir. Alzheimer tipi demans, vasküler demans, Lewy Cisimcikli demans ve frontotemporal demans gibi çeşitleri bulunmaktadır. Bu hastalıkların her biri, beyinde farklı alanları etkileyerek çeşitli hafıza ve düşünme sorunlarına neden olmaktadır.
Hafıza Zayıflığı, Dikkatsizlik ve Unutkanlık
Unutkanlık, hafıza zayıflığı ve dikkatsizlik terimleri sık karıştırılan kavramlardır. Hafıza zayıflığı, öğrenilen bilgileri uzun vadede hatırlama güçlüğüdür. Dikkatsizlik, çevresel birtakım faktörler veya içsel dağınıklık sebebiyle uyaran olarak gelen bilgiyi ilk etapta yeterince işleyememe durumudur. Unutkanlık ise genel olarak bilginin kısa süreli veya uzun süreli olarak hatırlanamamasıdır.
Sonuç olarak, her unutkanlık Alzheimer veya diğer ciddi sağlık sorunlarının işareti olmayabilir. Ancak, unutkanlık, özellikle yaşlı bireylerde, dikkate alınması gereken ve erken teşhisin önemli olduğu bir durumdur. Hafıza kaybı, dikkatsizlik ve unutkanlık arasındaki farkları anlamak, uygun tedavi ve müdahale yöntemlerinin belirlenmesinde kritik öneme sahiptir.